28 oktober, Veenhuizen

11.45 - 18.00 uur
PROGRAMMA >

Groene tegelwijsheden

“Heb lef. Voel angst, en doe het toch.”

Met die woorden sloot Virginia haar keynote tijdens de Duurzame Dertig af. Een uitspraak die zó op een tegeltje kan, net als de vele andere wijsheden die we samen op onze groene tegeltjes schreven. Van boekentips tot inspirerende quotes en losse gedachtes: samen verzamelden we tientallen inzichten die te goed zijn om voor onszelf te houden.

Ontdek hier negen tips, gedachten en ideeën op een tegeltje en daaronder een lijst met lees-, luister- en kijktips, plus alle andere groene wijsheden.
Durf de intentie voorop te stellen. Ga op deze koers varen.
Geef daar waar het kan mensen met een afstand een kans! Het kan vaker dan je denkt.
Verander de wereld met mes en vork: eet geen dieren.
Je hoeft niet te streven naar perfectie, maar vooral naar verbetering. Elke stap is vooruit is er één naar een duurzame wereld!
What gets measured gets done! Begin met een rapportage om je duurzame impact te meten en vervolgens doelen te stellen.
Nothing New November: In de maand november geen nieuwe kleren en spullen kopen.

Vier elk stapje in de goede richting, zoals je een kind leert lopen.
Niet stinne, gewoan begjinne! Oftwel, niet teveel piekeren/nadenken, gewoon beginnen.
Met je auto naar je werk? Neem je fiets mee voor laatste 5km. Spaart 10km uit én de sportschool.

Lees-, luister- en kijktips 

  • Boek: duurzame rivieren van Li An Phoa.
  • Harvest map, Ed van Hinte. Boek: Superuse.
  • Boektip: Hoop voor de aarde.
  • Magazine Happy Times van de klimaatpsycholoog. Beetje positief nieuws rondom klimaatverandering
  • Lees het boek Domweg gelukkig in de Kalverstraat van Alina Nubé over verleiding en verlossing in het consumentenparadijs.
  • Spreker/podcast/boek: Expeditie Duurzaam.
  • Ecofosic podcast, duurzame gesprekken.
  • Kijktip: E-life. Naast de euro's verdienen, wat is de waarde van een persoon terugbrengen in de maatschappij. Combineer financiele, sociale en ecologische winst.
  • Kijk Klimaat persconferentie 21-10-2025 Nieuwspoort.nl. Er is een livestream uitgezonden en te vinden.
  • Luister naar de lezing van Cees Bruikman op SDG Netwerk Fryslan (YouTube) over hoe ons waterprobleem echt in elkaar steekt en wat je hieraan zelf kunt doen.
  • Kijk de film 'A life on our planet', leven bewijslast bij Circulair Ondernemen . Zoek elkaar op, deel kennis: samenwerken is essentieel.

Meer tegelwijsheden

  • Duurzaamheid = hard werken, omgaan met tegenslagen en innoveren, dus soms ook falen. Dus, zoek elkaar op en steun elkaar, luister naar elkaar en zoekt support bij elkaar.
  • Begin klein, denk groot! Klein: haal alle prullenbakken van de kantoorvloer, laat er nog maar 1 staan. Zo verspil je geen onnodig plastic vuilniszakken en je motiveert je personeel meer 'in de benen te komen'. Groot: koop duurzaam of circulair i.p.v. fossiel
  • Van financiële begroting naar milieu impact budget: durf budgetten te stellen, zowel zakelijk als persoonlijk. Innovatie, motivatie en gedragsverandering worden sterk gedreven door schaarste.
  • Kunstkerstboom in huis halen en bij je bedrijf. Zo doe je niet mee aan het kappen van bomen. Er moet een bedrijf komen die de gebruikte kerstbomen inzamelt en tot nieuwe kerstbomen maakt.
  • Bewust worden van wat er lokaal groeit en bloeit. Ga naar de plaatselijke slager/bakker en buurtmarkt
  • Durf de vragen te stellen die niemand stelt.
  • Stem morgen! Maar houd rekening met circulariteit
  • Alle cadeaus circulair. Geef jezelf niet over aan de laatste modegrillen. Invoeren schooluniformen. Rekeningrijden. Max. snelheid 100km/u, ook 's nachts
  • Goed voorbeeld doet volgen! Duurzame/afbreekbare pen was beter geweest.
  • Compenseer je CO2-uitstoot (auto/vliegtuig) door foto's/filmpjes uit je Cloud te verwijderen.
  • Leef zuinig. Koop niets wat niet nodig is. Trek een trui aan. Kachel pas aan boven 13 graden. Besef dat alles wat je doet luxe is. Een trui met een gat of sok met een gat is nog prima.
  • Vakantie in eigen land. Meet op jaarbasis je CO2-footprint. Luister naar je kinderen, hebben de toekomst!
  • Beperk je e-mail en WhatsApp
  • Afval schreiden bij de bron
  • Doe, probeer, zoek elkaar op, vraag hulp. Neem actie.
  • Verbind de gehele keten van grondstoffen naar product naar gebruik en naar circulair hergebruik
  • Beweging Heel Fryslân repareert. Doe jij mee? Repareren, het nieuwe normaal.
  • We hebben thuis veel gedaan qua verduurzaming; volledig gasloos, elektrisch rijden, gescheiden afval, inzamelen, etc. Nu wil ik graag met een kleine moestuin beginnen om een deel van onze eigen groente te kunnen verbouwen en ons eigen afval een tweede leven te kunnen geven. Alle beetjes helpen.
  • Vraag hulp. Werk samen en houd vol.
  • Begin klein.
  • Houd je vast aan jouw idee/missie. Ruggengraat!
  • Doe het samen!
  • Laat iedereen meedoen.
  • Gebruik energie slim. Neem af wanneer er overschot is.
  • Lef en doen.
  • Shop niet nieuw. Alles is er al tweedehands!
  • Wat werkt delen, dupliceren en opschalen. "Not invented here" vermijden.
  • Een tweedehands cadeau is ook leuk om te geven/krijgen en je koopt meer voor hetzelfde budget.
  • Tweedehands kleding hoeft niet duur te zijn, of van slechte kwaliteit. Als je maar de goede pakken vindt en even je best doet: zoek vooral lokaal.
  • In Noord-Duitsland is liften weer helemaal ingeburgerd. Laten we dat hier ook doen!
  • Minder opslaan in de Cloud!
  • Tip: zoek eerst dat leuke nieuwe kledingstuk op Vinted :-)
  • Ook als je spullen kapot zijn, hoef je ze niet weg te gooien of te vervangen. Ga naar een repairshop.
  • Eet plantaardig.
  • Doe iets beter je best! Ga niet voor gemak.
  • Begin een gesprekje met je collega's over klimaat en duurzaamheid. En luister dan vooral en stel vragen.
  • Paradise is where I am.
  • Koop/eet lokaal elke dag.
  • Denk voor je aankoop na: wordt het maar 1 keer gebruikt, koop het dan niet.
  • Van het gas af. De aanhouder wint.
  • Laat "winst" een resultaat zijn van goed werken en niet het doel op zich.
  • Vergeet niet alle doelgroepen bij circulaire thema's.
  • Echte powerplants bouwen, waar je dus niet alleen planten heet.
  • Hoe klein ook, iedere stap, iedere actie om het goede te doen doet ertoe!
  • Minder nieuw kopen, meer tweedehands!
  • Maak vooral je kinderen en kleinkinderen bewust van een schone wereld. Begin dus aan de basis.
  • Voor je begint, kijk eerst of het al bestaat en probeer niet dingen opnieuw te onderzoeken. Er gebeurt al meer dan je denkt.
  • Streef niet naar winstmaximalisatie, maar heb plezier in de dingen die je doet.
  • Droom: afvalvrije bouwplaats. Hennepwijk bouwen. Dopperinspiratie: geen plastic flesjes op de bouwplaats/kantoor.
  • Zet op elke bouwplaats een PowerNomad.
  • Stop met shampoo. 4x per jaar wassen met duurzame zeep is genoeg.
  • Denk groot, begin klein!
  • Duurzaamheid begint bij jezelf. Elke keuze telt. Meer plantaardig > kun je vandaag mee beginnen zonder grote investeringen.
  • Meer aandacht naar kledingtmarkplaatsplatformen.
  • Gooi niets weg, zorg altijd voor een tweedehands/derdehands leven. We slaan het desnoods op voor transformatie naar iets nieuws.
  • Tel tot 3 voordat je iets koopt en vraag jezelf: heb ik het echt nodig?
  • Al is het klein en bouw dan uit. Kijk wat een tweede leven kan krijgen.
  • Vervang duurzaamheid door strategie, duurzaamheid moet 'gewoon' worden.
  • Kom 20 november naar Circulaire Ondernemersdag. In 1 dag van droom naar actie.
  • Word lid van de circulaire verenigingen en werk samen in de keten.
  • Blijf geloven in de missie om water te hergebruiken.
  • Elke milieustraat in hele land gelijk beleid. Verpakkingsafval niet in de kliko.
  • Je kunt zelf thuis al een positieve impact maken op natuur/biodiversiteit.
  • Tegelwippen en geveltuintjes vooral vullen met biologische planten: goed voor dier en klimaat.
  • Samenwerking met andere bedrijven/instanties opzoeken. Keuzes durven maken, ook als deze eerst minder goed passen. Leer ook van deren en andere initiatieven: regionaal of wereldwijd.
  • Ga zelf je groenten verbouwen of word lid van een sociale voedseltuin of zelfoogsttuin.
  • Kom op 1 november naar Kleer'nzooi XXL in de Martinikerk Groningen. Tussen 12 & 17u word je geïnspireerd om duurzame keuzes te maken rondom kleding.
  • Koop geen plastic en eet minder vlees.
  • Pak door waar je voor staat!
  • Zie geen problemen, zie mogelijkheden.
  • Campagne landelijke bewustwording bij alle supermarktketens. Verminder afval, ruim op, herbruik spullen en producten.
  • Gebruik vaker de fiets i.p.v. de auto. Vaak een gewoonte.
  • Ik nodig alle werkenden - jong, middelbaar of ouder - uit om lid te worden bij The School of Moral Ambition! Word lid van de community en werk aan je toekomstige impact.
  • Verduurzamen lijkt moeilijk en veel soms onmogelijk, maar kijk vooral naar wat wél kan.
  • Hergebruik van AV-apparatuur stimuleren. Verander de wereld, begin bij jezelf (babystapjes).
  • Delen is vermenigvuldigen.
  • Denk groen en doe groen. Denk aan je kleinkind bij wat je doet. Denk zelf na en kopieer niet. Kom in actie.
  • Zorg goed voor jezelf. Preventie is de sleutel tot gezondheid. Een gezond lichaam en geest kan groot denken.
  • Ik zou het fantastisch vinden om in noordelijk samenwerkingsverband het recyclen van incontentiemateriaal in de (ouderen)zorg mogelijk te maken. Wetterskip > zorg > afvalverwerker. Hier is ontzettend veel te winnen.
  • Stem duurzaamheid weer Den Haag in! Delen is het nieuwe hebben!
  • Waarom deze tegel en niet digitaal?
  • Pak een legkip, gebruik een aparte broodzak bij de bakker. Vegan in bedrijfskantine + op scholen.
  • Biedt altijd een duurzaam alternatief (bijvoorbeeld potlood i.p.v. plastic pen).
  • Eerst opmaken, recyclen of naar de kringloop, dan pas nieuw kopen
  • Duurzaamheid begint bij jezelf en neem hierbij de organisatie in mee, zorg voor nieuwe ambassadeurs.
  • Vaak ben je te bang.
  • Als vereniging de samenwerking met Dopper aangaan.
  • Doe zonder opsmuk. Doe het goed.
  • Impact maak je samen.
  • Help duurzame innovators om hun oplossing wereldwijs bekendheid te geven.
  • Gebruik een 'normale' fiets i.p.v. een elektrische = geen stroom nodig, gratis beweging/sport.
  • Stop vandaag met fossiele brandstof.
  • Vraag jezelf eens af of je het wel nodig hebt voordat je iets koopt.
  • Plaats een regenton, vang regenwater op, geef planten water ermee. Gebruik om je auto te wassen ook regenwater.
  • Begin zelf vandaag en doe het voor morgen! Wees voorbereid.
  • Begin bij jezelf, pak de verantwoordelijkheid en draag dit uit.
  • Kijk als een kind naar de wereld om je heen!
  • Zorg dat je energie slim gebruikt. Duurzaam en goedkoop!
  • Denk meer aan sociale doelstellingen in het kader van duurzaamheid
  • Green thinking. Bij alles wat je doet nadenken over je impact, een duurzamere mogelijkheid en dan pas over betaalbaarheid en haalbaarheid nadenken.
  • Uitdragen dat we behoren tot de geprivilegieerde 1% in NL, Noord-NL is koploper circulaire economie.
  • Begin met de thema's waar je de meeste impact maakt.
  • Koop lokaal voedsel! Ga 1 maand niet naar de supermarkt.
  • Lopen en fietsen is even ver!
  • Veel consumenten vanuit jongere generaties verlangen naar producten of bedrijven die zich inzetten op waarde anders dan transactiewaarde. Hier zit succes naar de toekomst.
  • Samenwerking opzoeken om logistieke stromen te delen. Hier kan je kilometers reduceren.
  • Veldverlichting sportvelden uitrusten met sensoren.
  • Meten is weten!
  • Begin bij jezelf, elke kleine stap is er 1!
  • Koop biobased i.p.v. fossiel, dan wordt biobased heel veel sneller het goedkopere alternatief
  • Er is meer dan alleen maar geld.
  • Ga pionieren, laat trots zien en durf te vernieuwen.
  • Start kein, maak groot.
  • Een maand GPT geen (domme) vragen stellen.
  • Blijf niet hangen in je eigen wereld, laat je inspireren door het onverwachte en onbekende.
  • Zoek wat je nodig hebt in je directe omgeving.
  • Tip: gasloos verwarmen en spreker Ruud Koornstra.

Duurzame Dertig

De uitreiking van de Duurzame Dertig op dinsdag 28 oktober is een middag vol energie: met sprekers, workshops en ontmoetingen die ideeën in beweging brengen. En natuurlijk de ontknoping: wie mag zich dit jaar winnaar van de Duurzame Dertig noemen?